Phản ứng cao nguyên - Một vài lưu ý và cách phòng ngừa

Du lịch cao nguyên, đặc biệt là những nơi hùng vĩ với độ cao lớn như Shangrila hoặc Tây Tạng, là những trải nghiệm không thể bỏ qua, đem lại cho du khách cơ hội chiêm ngưỡng thiên nhiên tươi đẹp và khám phá văn hóa đặc sắc. Tuy nhiên, một trong những vấn đề mà không ít người gặp phải khi đến với những vùng đất này là hiện tượng phản ứng cao nguyên (hay còn gọi là say độ cao).

Điều này vô tình khiến cho sức khỏe bị ảnh hưởng, từ đó khiến cho việc trải nghiệm cảnh đẹp, văn hóa bị hạn chế. Vì vậy, việc tìm hiểu một số thông tin về phản ứng cao nguyên cũng như các tips để phòng tránh nó là cực kỳ cần thiết, trước khi thực hiện bất kỳ chuyến bay nào đến với những nơi có độ cao đến vài ngàn mét.

Phản ứng cao nguyên là gì?

Phản ứng cao nguyên, hay còn gọi là sốc độ cao, là hiện tượng phổ biến khi du khách đến những khu vực có độ cao lớn, đặc biệt là các cao nguyên ở Trung Quốc. Nguyên nhân chủ yếu là do đột ngột tiếp xúc với môi trường có áp suất không khí thấp, dẫn đến lượng oxy mà cơ thể hấp thụ giảm đi. Khi bạn lên cao, mặc dù nồng độ oxy trong không khí không thay đổi, nhưng áp suất khí quyển giảm, khiến cho mỗi lần hít thở vào cơ thể bạn sẽ nhận được ít phân tử oxy hơn.

Phản ứng cao nguyên thường xảy ra khi du khách tham quan những vùng đất có độ cao từ 3.000m – 4.000m so với mực nước biển như Ladakh (Ấn Độ), Shangrila, Tây Tạng, Á Đinh, và các khu vực khác thuộc Trung Quốc. Những nơi này có đặc trưng là cao nguyên rộng lớn, và độ cao đáng kể khiến cơ thể phải đối mặt với sự thiếu oxy.

Chứng sốc độ cao có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, dù là độ tuổi, giới tính hay tình trạng thể chất nào. Khi bạn càng lên cao nhanh và leo càng cao thì dễ gặp phải phản ứng cao nguyên hơn bất kỳ ai. Đặc biệt, nếu bạn đi du lịch hoặc leo núi ở độ cao trên 3.000m đều có nguy cơ mắc bệnh, cần phải có sự chuẩn bị cho phù hợp. Ngoài ra, đối với những người sống ở độ cao thấp, gần với mực nước biển, sẽ cần nhiều thời gian hơn để thích nghi với độ cao.

Biểu hiện của phản ứng cao nguyên

Phản ứng cao nguyên có thể xuất hiện với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, tùy vào từng cơ địa của mỗi người. Các dấu hiệu phổ biến gồm:

Nhức đầu, mệt mỏi: Cảm giác đau đầu, kiệt sức và khó thở là triệu chứng thường gặp.
Chóng mặt, buồn nôn: Nhiều người cảm thấy mất thăng bằng hoặc buồn nôn khi cơ thể chưa kịp thích nghi với độ cao.
Khó ngủ, hụt hơi: Những triệu chứng này ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày.
Các triệu chứng nặng: Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể xảy ra tình trạng lú lẫn, ảo giác, không thể di chuyển bình thường và khó thở cực độ.

Một trong những hiện tượng thường gặp khi lên cao là bệnh say núi cấp tính (AMS), xảy ra khi bạn di chuyển hoặc sinh hoạt ở độ cao từ 2.400m trở lên. AMS có thể gây đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn và buồn nôn. Để tránh tình trạng này chuyển sang mức độ nghiêm trọng hơn, bạn nên giữ nguyên độ cao hiện tại, nghỉ ngơi và uống đủ nước.

Cách xử lý khi bị phản ứng cao nguyên

Việc giữ nguyên độ cao là cách đơn giản để cơ thể quen dần với mọi thứ. Nếu bạn đến một vị trí nào đó và gặp phải các triệu chứng nhẹ của phản ứng cao nguyên, hãy dừng lại, đứng tiếp tục lên cao. Thay vào đó, hãy dành khoảng 2-3 ngày để đi du lịch khắp mọi nơi, tạo điều kiện để cơ thể thích nghi với môi trường mới. Sau khi cơ thể đã thích nghi với độ cao ở Lhasa, bạn có thể quyết định đến một nơi có độ cao cao hơn.

Trong trường hợp không chuẩn bị thuốc, bạn có thể nhờ hướng dẫn viên đưa bạn đến các hiệu thuốc địa phương để mua các loại thuốc hỗ trợ như Acetazolamide (giảm say độ cao), Ibuprofen (giảm đau đầu nhẹ), hoặc Nifedipine (hỗ trợ thở ở nơi có độ cao lớn). Ngoài ra, mang theo túi oxy cũng là một cách giúp bạn dễ dàng thở hơn trong suốt chuyến đi.

Một số lưu ý và vài tips nhỏ để tránh phản ứng cao nguyên

Dành thời gian thích nghi: Trước khi lên các vùng cao, bạn nên dành ít nhất một ngày để nghỉ ngơi và làm quen với độ cao trước khi tiếp tục di chuyển lên cao. Tránh lên quá nhanh hoặc di chuyển quá nhiều trong những ngày đầu, hãy đi lại nhẹ nhàng để cơ thể dần thích nghi với môi trường mới.
Uống đủ nước: Khi ở vùng cao, cơ thể dễ bị mất nước. Do đó, hãy uống đủ nước mỗi ngày (2-3 lít), tránh uống nhiều bia, rượu hoặc cà phê vì chúng có thể gây mất nước. Mang theo một bình giữ nhiệt để thuận tiện cho việc uống nước ấm trong suốt hành trình.
Sử dụng thuốc hợp lý: Các loại thuốc như Acetazolamide giúp ngăn ngừa say độ cao. Bạn có thể uống thuốc trước chuyến leo núi khoảng 4-6 tiếng để giúp cơ thể chống lại các triệu chứng của phản ứng cao nguyên.
Giữ gìn sức khỏe: Trước chuyến đi, hãy duy trì một sức khỏe tốt và tránh bị cảm lạnh hoặc các bệnh lý khác. Thực hiện các bài tập thể lực tại nhà để tăng cường khả năng chịu đựng và giúp cơ thể nhanh chóng thích nghi với độ cao.
Ăn uống hợp lý: Chế độ ăn nhiều carbohydrate (chuối, khoai lang, yến mạch) sẽ cung cấp năng lượng cần thiết, trong khi thực phẩm giàu sắt (thịt bò, thịt gà, ngũ cốc) sẽ giúp cơ thể sản sinh thêm hồng cầu, cung cấp oxy tốt hơn. Các loại rau củ quả giàu vitamin C cũng hỗ trợ hệ miễn dịch của bạn.

Du lịch cao nguyên chắc chắn mang đến những trải nghiệm tuyệt vời, giúp bạn khám phá vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa độc đáo. Tuy nhiên, việc chuẩn bị kỹ càng để đối phó với phản ứng cao nguyên là điều cần thiết để chuyến đi của chúng ta diễn ra suôn sẻ và an toàn. Hãy lưu ý các triệu chứng và cách phòng ngừa để có thể tận hưởng những cảnh đẹp hùng vĩ mà không lo lắng về sức khỏe của mình. Để tham khảo thêm nhiều chuyến hành trình cao nguyên, bạn có thể xem chi tiết Tour Tây Tạng hoặc Chùm tour Lệ Giang – Đại Lý – Shangrila tại đây, hoặc có thể truy cập vào Fanpage Taditours để cập nhật các chương trình ưu đãi nhanh nhất nhé!

Nguồn: Tổng hợp.